Τετάρτη 13 Μαρτίου 2013

Ὀρθόδοξη πίστι καί ἡ ὁμολογία της

Ἡ στερέωσίς μας στή θεοπαράδοτη Ὀρθόδοξη πίστι καί ἡ ὁμολογία της,  
 κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο.
............................................................................................................

α) Ὁρισμός καί ἔννοια τῆς πίστεως

«Μέγα ἀγαθόν πίστις, ὅταν ἀπό θερμῆς γίνηται διανοίας, ἀπό φίλτρου πολλοῦ καί ζεούσης ψυχῆς».² «Βακτηρία τίς ἐστιν ἰσχυρά ἡ πίστις, καί λιμήν ἀσφαλής, τῆς τῶν λογισμῶν ἀπαλλάττουσα πλάνης, καί ἐν ἡσυχίᾳ πολλῇ τήν ψυχήν ἀναπαύουσα».³ «Μεγάλη τῆς ἐπί τόν Κύριον ἐλπίδος ἡ δύναμις, φρούριον ἀχείρωτον, τεῖχος ἄμαχον, συμμαχία ἀκαταγώνιστος, λιμήν εὔδιος, πύργος ἀκαταμάχητος, ὅπλον ἀήττητον, δύναμις ἄμαχος καί ἐκ τῶν ἀπόρων εὑρίσκουσα πόρον».⁴ «Τοῦτο ἀληθῶς πίστις, τό μή τοῖς ὁρωμένοις προσέχειν, κἄν ἐναντία ᾖ τά γινόμενα τῇ ὑποσχέσει ἀλλά θαρρεῖν τῇ δυνάμει τοῦ ἐπαγγειλαμένου».⁵ 

Σέ ἄλλο σημεῖο ὁ ἱερός Χρυσόστομος, σχολιάζων τήν............
Ἀποστολικήν ρῆσιν ὅτι ἡ πίστις εἶναι «ἔλεγχος οὐ βλεπομένων», παρατηρεῖ ὅτι, ἐνῶ ὁ ἔλεγχος λέγεται ἐπί τῶν λίαν δήλων, δηλ. ἐπί τῶν πολύ φανερῶν πραγμάτων, ἡ πίστις εἶναι «ὄψις ἀδήλων», δηλ. φανέρωσις τῶν μή φανερῶν. 
Καί προσθέτει : ἐπειδή τά ἐλπιζόμενα φαίνεται ὅτι εἶναι ἀνυπόστατα, «ἡ πίστις ὑπόστασιν αὐτοῖς χαρίζεται˙ μᾶλλον δέ οὐ χαρίζεται, ἀλλ' αὐτό ἐστιν ἡ οὐσία αὐτῶν».⁶


Διπλό εἶναι τό ὄνομα τῆς πίστεως ὑποστηρίζει, σχολιάζων τόν Παύλειον λόγον˙ «ἔχοντες δέ τό αὐτό πνεῦμα τῆς πίστεως». «Λέγεται τοίνυν πίστις ἡ τῶν σημείων καί τῶν θαυμάτων ποιητική (αὐτή δηλ. πού προξενεῖ τά σημεῖα καί τά θαύματα)˙ λέγεται δέ πίστις καί ἡ τῆς εἰς Θεόν γνώσεως παρασκευαστική» (ἐκείνη δηλ. πού ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή θεογνωσία), σύμφωνα μέ τήν ὁποία ὁ καθένας ἀπό μᾶς εἶναι πιστός ἄνθρωπος.⁷

Σέ ἄλλη συνάφεια τονίζει ὁ ἱερός πατήρ ὅτι: «πιστοί οὐ διά τό πιστεύειν καλούμεθα μόνον, ἀλλά καί διά τά πιστευθῆναι παρά τοῦ Θεοῦ μυστήρια» (δηλ. καί διά τό ὅτι ὁ Κύριος καί Θεός μας μᾶς ἐμπιστεύθηκε τά θεῖα μυστήρια), τά ὁποῖα οὔτε καί οἱ ἄγγελοι δέν ἐγνώρισαν πρίν ἀπό μᾶς.⁸ Καί συμπληρώνει: «μή τοίνυν τρέχωμεν ταῖς ζητήσεσι (νά μήν κυνηγᾶμε δηλ. τίς ἄσκοπες συζητήσεις). 

Πιστοί γάρ διά τοῦτο κεκλήμεθα, ἵνα ἀνενδοιάστως τοῖς λεγομένοις πιστεύωμεν, ἵνα μηδέν ἀμφιβάλλωμεν»⁹. Καί ἐξηγεῖ˙ ἄν μέν τά λεγόμενα ἦταν ἀνθρώπινα, θά ἔπρεπε αὐτά νά τά βασανίζωμε μέ τή σκέψι. Ἄν ὅμως προέρχονται ἀπό τόν Θεόν, πρέπει νά τά τιμᾶμε καί νά τά πιστεύωμε.
Ἄφησε, λοιπόν, τίς ἀλόγιστες συζητήσεις καί ἀσπάσου τήν πίστιν. «Πίστις πάντα φωτίζει, πίστις πάντα ἁγιάζει, πίστις Πνεύματος Ἁγίου καταξιοῖ... Εἰ μή προέλαμπεν ἡ πίστις, δύναμις οὐκ ἠκολούθει τῷ ἁγίῳ. Ὅπου πίστις, ἐκεῖ καί δύναμις».¹⁰ .........................................................................................................
β) Ἡ στερέωσίς μας στήν Ὀρθόδοξη πίστι

Ἡ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι βίωσις καί ἐμπειρική γνῶσις τῆς πίστεως ὑπό τοῦ πιστοῦ καί εὐσυνειδήτου χριστιανοῦ ὁδηγεῖ καί ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τήν στερέωσι καί ἑδραίωσί του στήν ἁγία καί ἀμώμητη χριστιανική πίστι.

Αὐτό, ὅμως, πού ἀποτελεῖ καρπογονία πολλῶν καί μακρῶν ἐνίοτε πνευματικῶν καί ἐπιμόχθων ἀγώνων ἐπιτυγχάνεται καί κατορθώνεται σύν Θεῷ, κατά τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου, κάτω ἀπό τίς ἑξῆς βασικές προϋποθέσεις :

1) Τήν ἀληθινή πίστι καί θεογνωσία καί τήν ὀρθή σύνδεσί μας μέ τόν Χριστό 2) Τήν ἔρευνα τῶν Θείων Γραφῶν καί τήν ἀναζήτησι τῆς θείας ἀληθείας 
3) Τήν ὀργανική ἔνταξι καί ἐνσωμάτωσί μας εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί 
4) Τήν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι λατρευτική καί μυστηριακή ζωή.

Εὐθύς ἀμέσως θ' ἀναφερθοῦμε στήν κάθε μία ἀπό τίς κύριες αὐτές προϋποθέσεις γιά νά καταδειχθῆ τό πόσο ἀναγκαῖες καί ἀπαραίτητες εἶναι γιά τήν εὐστάθεια καί σταθεροποίησι τῶν πιστῶν στήν θεοπαράδοτη καί θεοδίδακτη πίστι τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατά τήν θεοφώτιστη διδαχή τοῦ Χρυσορρήμονος Πατρός τῆς Ἐκκλησίας μας.
.......................................................................................................................................................................

καί γ) Ἡ ὁμολογία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον.

Ἡ ὁμολογία τῆς ἁγίας καί ἀμωμήτου μας πίστεως εἶναι τό ἀπαύγασμα τῆς ψυχῆς καί τό κάτοπτρον τῆς καρδίας τοῦ πιστοῦ, ἡ ζῶσα ἔκφρασις τῆς ἐνοικούσης ἐν ἡμῖν πίστεως, τό θερμόμετρον τῆς ἀγάπης μας πρός τόν Θεόν, ἡ πιστοποίησις τῆς ἀληθείας ὅτι ὄντως ζῆ ἐν ἡμῖν ὁ Χριστός.

Ὁ Ἱερός Πατήρ, σχολιάζων τόν λόγον τῶν ἁγίων τριῶν παίδων τῶν ἐν Βαβυλῶνι˙ «ἀλλ' ἔστιν ὁ Θεός ἐν οὐρανῷ, ὅς ἐξελεῖται ἡμᾶς ἐκ τῶν χειρῶν σου», λέγει: «Καί ἐάν μή, τουτέστι, κἄν μή ρύσηται ἀλλά συγχωρήσῃ (δηλ. ἐπιτρέψῃ) κατακαῦσαι τά σώματα ἡμῶν τῷ πυρί, οὐδέ οὕτως ἀφιστάμεθα τῆς εὐσεβείας˙ οὐ γάρ ἐπί μισθῷ θεοσεβοῦμεν, ἀλλ' εὐγνωμόνως τήν ἀλήθειαν ὁμολογοῦμεν».⁵⁸

Ἄν κάποιος σέ ἐρωτήσῃ, ἔλεγε ὁ ἅγιος : «Τόν ἐσταυρωμένον προσκυνεῖς; εἰπέ φαιδρᾷ τῇ φωνῇ, γεγηθότι τῷ προσώπῳ. Καί προσκυνῶ, καί οὐ παύσομαί ποτε προσκυνῶν. Κἄν γελάσῃ, δάκρυσον αὐτόν ὅτι μαίνεται».⁵⁹

Καί σέ ἄλλο σημεῖο ἐπαναλαμβάνει ὁ θεῖος Χρυσόστομος: Ἄν ἀκούσης κάποιον νά σοῦ λέγη˙ «Τόν ἐσταυρωμένον προσκυνεῖς; μή ἐπαισχυνθῇς, μηδέ κάτω βλέψῃς, ἀλλά καί ἐναβρύνου καί καλλωπίζου, καί ἐλευθέροις ὀφθαλμοῖς καί ὑψηλῷ προσώπῳ κατάδεξαι τήν ὁμολογίαν. Κἄν εἴπῃ πάλιν˙ Τόν ἐσταυρωμένον προσκυνεῖς; εἰπέ πάλιν πρός αὐτόν˙ Ἀλλ' οὐ τόν μοιχόν οὐδέ τόν πατραλοίαν οὐδέ τόν παιδοκτόνον (τοιοῦτοι γάρ οἱ παρ' αὐτοῖς θεοί πάντες) ἀλλά τόν διά σταυροῦ δαίμονας ἐπιστομίσαντα, καί τάς μυρίας αὐτῶν ἀνελόντα μαγγανείας».⁶⁰

Ὁμιλῶν ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ γιά τόν τρόπο τῆς σωτηρίας τοῦ πιστοῦ τονίζει τήν σταθερότητα τῆς χριστιανικῆς ὁμολογίας του. Δέν ὑπάρχει ἀνάγκη χρονικῆς περιόδου καί κόπων, καί ταλαιπωρίας, πού προέρχεται ἀπό τήν τήρησι καί ἐκτέλεσι τῶν ἔργων, πού ὁρίζει ὁ Μωσαϊκός νόμος, ἀλλά μέ πολλή συντομία θά κερδηθῇ ἡ σωτηρία. «Τοιοῦτον γάρ ἡ πίστις˙ ἐν βραχέσι ρήμασιν ἔχει τήν σωτηρίαν. «Ἐάν γάρ ὁμολογήσῃς», φησίν, «ἐν τῷ στόματί σου Κύριον Ἰησοῦν, καί πιστεύσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου, ὅτι ὁ Θεός αὐτόν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, σωθήσῃ».⁶¹

Δέν βραβεύεται μόνον ἡ ὁμολογία τοῦ χριστιανοῦ, καί πρωτίστως ἡ συνδεδεμένη μέ τό μαρτύριον τοῦ αἵματος, ἀλλά καί ἡ πρόθεσις τῆς ὁμολογίας του. Λέγει σχετικῶς ὁ ἅγιος : «Τό μαρτύριον, ἀδελφοί, οὐ τῇ ἀποβάσει κρίνεται μόνον, ἀλλά καί τῇ προθέσει. Οὐκ ἐπειδάν ἀποτμηθῇ ὁ μάρτυς, τότε γίνεται μάρτυς, ἀλλ' ἀφ' οὗ ἄν τήν πρόθεσιν ἐπιδείξηται τῆς ὁμολογίας, μάρτυς ἐστι, κἄν μή πάθῃ τά μάρτυρος».⁶²

Καί, ἐνῷ ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως, εἶναι ἕνα τόσο θαυμαστό καί ἐξαίσιο πρᾶγμα, πού εὐφραίνει λίαν τόν Θεό, τούς Ἀγγέλους καί τόν πιστό τοῦ Κυρίου λαό, ἐκ διαμέτρου ἀντίθετα εὑρίσκονται οἱ φιλονεικίες, οἱ μάχες καί τό σχίσμα τῆς Ἐκκλησίας, πού ἐξασθενοῦν καί ἀποδυναμώνουν πνευματικά τόν χριστιανό καί τόν ἀποστεροῦν ἀπό τήν δύναμι καί τήν παρρησία τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί ὁμολογίας. «Οὐδέν χεῖρον φιλονεικίας καί μάχης καί τοῦ τήν Ἐκκλησίαν διασπᾶν, καί τόν χιτῶνα, ὅν οὐκ ἐτόλμησαν οἱ λῃσταί διαρρῆξαι, τοῦτον εἰς πολλά κατατεμεῖν μέρη. Οὐκ ἀρκοῦσιν αἱ λοιπαί αἱρέσεις, ἀλλά καί ἡμεῖς ἑαυτούς κατατέμωμεν;».⁶³

Ἄς μή σκιαμαχοῦμε, λοιπόν, λέγει ὁ ἱερός Πατήρ, οὔτε, ἐνῷ φιλονικοῦμε γιά τά τυχόντα, νά βλάπτωμε σοβαρά τούς ἑαυτούς μας εἰς τά μεγάλα. «Τό μέν γάρ τῷδε ἤ τῷδε χρόνῳ νηστεῦσαι (ἐνν. ἐπί τῇ Μεγάλῃ Τεσσαρακοστῇ τοῦ Πάσχα) οὐκ ἔγκλημα, τό δέ σχίσαι τήν Ἐκκλησίαν ... ἀσύγγνωστον καί κατηγορίας ἄξιον, καί πολλήν ἔχει τήν τιμωρίαν».⁶⁴ Καί ἀναφορικῶς πρός τό σχίσμα τῆς Ἐκκλησίας, τό ὁποῖον λέγει ὅτι οὐδέ αἷμα μαρτυρίου ἀποπλύνει, παρατηρεῖ ὅτι «τό ὁλόκληρον (δηλ. ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία), ὅταν εἰς πολλά διαιρεθῇ, οὐ μόνον πολλά οὐ γίνονται, ἀλλά καί τό ἕν ἀπόλλυται. Τοιαύτη τῶν σχισμάτων ἡ φύσις».⁶⁵

Ὅσον ἀφορᾷ δέ εἰς τούς ἀναξίους λειτουργούς τοῦ Ὑψίστου, οἱ ὁποῖοι ὄχι ὡς ὁμολογηταί, ἀλλ' ὡς προδόται λογίζονται («τῷ σχήματι ὡς Χριστιανοί καί ὡς Χριστοῦ μαθηταί, τῷ δέ τρόπῳ προδόται», ὡς προελέχθη) ὁ Ἱερός Χρυσόστομος λέγει : «Πάντας μέν ὁ Θεός οὐ χειροτονεῖ, διά πάντων δέ αὐτός ἐνεργεῖ, εἰ καί αὐτοί εἶεν ἀνάξιοι, διά τό σωθῆναι τόν λαόν. Εἰ γάρ δι' ὄνου, καί διά Βαλαάμ, διά μικροῦ ἀνθρώπου, τοῦ λαοῦ ἕνεκεν ἐλάλησε, πολλῷ μᾶλλον διά τοῦ Ἱερέως ... Εἰ μέν γάρ δόγμα ἔχει διεστραμμένον, κἄν ἄγγελος ᾖ, μή πείθου˙ εἰ δέ ὀρθά διδάσκει, μή τῷ βίῳ πρόσεχε, ἀλλά τοῖς ρήμασιν...».⁶⁶

Τέλος, συγκρίνοντας ὁ ἅγιος Χρυσόστομος τήν στάσιν καί τήν θερμήν καί ἐνεργό συμπαράστασιν τῶν ἀνθρώπων πρός τόν ὀρχηστήν, τόν ἡνίοχον καί τόν θηριοδαμαστήν, καθ' ὅν χρόνον «ὑπέρ Χριστιανισμοῦ προκειμένων λόγων, πάντες κάτω νεύουσι, καί κνῶνται, καί χασμῶνται, καί καταγελασθέντες ἀναχωροῦσι» ἐρωτᾶ: «πῶς οὐκ ἄξια ταῦτα μυρίας ὀργῆς, ὅταν ὁ Χριστός ἀτιμότερος ὀρχηστοῦ φαίνηται παρ' ὑμῖν;».⁶⁷

Δεν υπάρχουν σχόλια:





ΚΑΡΠΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΩΣ ΠΑΘΗ
ΕΓΩΙΣΜΟΣ




Αγάπη
Φόβος

Προπέτεια
Χαρά
Θυμός

Περιαυτολογία
Ειρήνη
Στεναχώρια

Έπαινος περιβάλλοντος
Μακροθυμία
Αντιλογία

Δικαιολογία
Χρηστότης
Πονηρία

Παράπονο
Αγαθοσύνη
Υλοφροσυνη
Επιδεικτικότητα
Πίστις
Άγνοια λόγου

Ευθιξία
Πραότης



Εγκρατια